Rat

Als het over ratten gaat, zullen de meeste mensen het gesprek liever op iets anders brengen. De meeste mensen denken bij het woord rat aan dieren in het riool die stinken en enge ziektes overbrengen. Hun tamme soortgenoten zijn echter totaal het tegenovergestelde: trouw, aanhankelijk, intelligent en heel aaibaar.

Herkomst en domesticatie

De rat hoort tot de familie van de ratten en muizen (Muridae). Tot deze familie behoren alleen de ratten en alle soorten muizen. De gerbil en de beverrat behoren bijvoorbeeld weer tot andere families. Onze tamme ratten zijn ontstaan uit de wilde bruine ratten, die inderdaad in riolen, vuilstortplaatsen en in de stad leven. Gelukkig is hun gedrag sterk veranderd in de tijd. Een groot deel van de ratten die ontstonden werden door de mens gebuikt in laboratoria. Door veel hanteren werden ze uiteindelijk tam. Deze ratten gelden dan ook als echte voorouders van onze tamme ratten.

Gedrag
De tamme ratten zijn erg intelligent. Ze zijn een meester in het bedenken van oplossingen voor ingewikkelde problemen. Ze maken met gemak een gekookt ei open door te rollen of ergens van af te gooien. Je kunt deze dieren van alles leren; parcours afleggen, balletjes apporteren, puzzelen enz.
Ratten zijn echte roedeldieren, ze zijn veel gelukkiger als ze met 2 of liefst een hele groep mogen leven. Als je echt maar 1 rat kunt houden, dan vergt dit veel tijd. Dit diertje heeft extra veel aandacht nodig.

Tam maken:
Ratten zijn van nature erge nieuwsgierige dieren. Een rat die als huisdier wordt gehouden zal vrijwel nooit agressief zijn. Toch heeft een rat veel aandacht nodig dus moet hij regelmatig opgepakt worden. Doe je dat niet, dan zal het diertje steeds schuwer en ongelukkiger worden en zich op den duur niet meer laten zien. Wie een jong diertje vanaf het begin veel aandacht geeft, zal er een geweldige vriend aan hebben!
Ratten kunnen hel goed wennen aan nieuwe ratten, honden en katten. Blijf er wel altijd bij! Zet ratten niet samen met cavia’s en konijnen want deze zijn van nature bang voor ratten. Ratten gaan ook niet samen met vogels,muizen hamsters en gerbils want die ziet hij als een aanvulling op zijn menu.

Aanschaf

Denk goed na voor je een dier aanschaft. Dit geldt net zo goed voor een hond als voor een rat. Deze dieren zijn volledig van u afhankelijk en u bent dan ook degene die het moet verzorgen en als hij ziek is naar de dierenarts moet gaan. Wij horen in de praktijk vaak dan mensen het diertje in willen laten slapen vanwege de kosten, (laat maar inslapen hoor want voor 10 euro hebben we weer een nieuwe). Zo werkt het natuurlijk niet. Tegenwoordig kunnen we knaagdieren ook goed helpen en bestaat er prima medicatie voor deze kleine vriendjes.
De ratten leven het liefst in een groepje bij elkaar. Bedenkt dus goed of u 1,2 of meerdere dieren tegelijk wilt houden. Zorg ook voor een daaraan aangepast verblijf.
Als je een ratje gaat uitzoeken kan dat bij een liefhebber, een fokker maar ook bij een dierenwinkel.
Let u op de volgende dingen:

• Het moet gezond zijn; een gezonde rat kijkt helder uit de ogen en is levendig, de geslachtsdelen moeten schoon zijn. De vacht moet glanzend zijn en zonder korsten of wondjes.
• Let op bultjes en knobbeltjes; Sommige stammen zijn erg gevoelig voor kanker en abcessen. Deze bultjes zitten vooral in de oksels,liezen en tepels (let op!ook mannetjes hebben tepels)
• De ogen moeten droog zijn; Vochtige ogen wijzen op verkoudheid, meestal veroorzaakt door tocht. Ook niezen en sniffen zijn een teken van verkoudheid of zelf longontsteking
• Tanden mogen niet te lang zijn; Tanden van ratten groeien altijd door, ze moeten dus goed op elkaar aansluiten om ze af te slijten met eten. Ze horen gelig van kleur te zijn.
• De rat mag niet te jong zijn; Sommige fokkers zeggen dat ze met 3 a 4weken al weg kunnen omdat ze dan lekker snel tam worden. Dit is veel te vroeg, het heeft zijn moeder nog nodig. Vanaf 6 weken kunt u gerust een beestje meenemen, dan worden zo ook nog net zo makkelijk tam.
• De rat mag ook niet te oud zijn (tenzij u ervaring heeft); Oudere dieren overlijden vaak eerder, maar wennen ook moeilijker aan de nieuwe eigenaar en omgeving. Oudere mannetjes hebben vaak een gelige buik. De vacht van oudere dieren is stugger.
• Kijk naar de andere dieren in het verblijf; lijkt er daar een niet gezond, dan is de rest meestal ook niet gezond (niezen enz. is vaak besmettelijk)
• Kijk of het geen rare bewegingen maakt; Sommige ratten schommelen of wiegen met hun lijf. Meestal als gevolg van hersenafwijking of beginnend middenoorontsteking. Ratten met rode ogen ‘zekeren’,dat is met het kopje wiegen om ‘de omgeving scherp te stellen’, dit is echter wel normaal.
• Een rat moet lang,slank en stevig zijn. Heel mager is niet goed, heel vet ook niet. Een slank vrouwtje met een dikke buik is drachtig.
• Koop geen vrouwtjes die in gemengde groepen verblijven! Soms gebeurt het dan vrouwtjes met 6 weken al vruchtbaar zijn en dan heb je niet 1, maar 12 ratten gekocht.

Voeding

Ratten zijn alleseters, ze hebben een heel sterk darmstelsel en kunnen dus ook veel verschillende soorten voeding verdragen.Elk dier heeft de hoofdvoeding nodig. Standaard voeding waar alle voedingsstoffen inzitten voor een lang en gezond leven. In de dierenwinkel is tegenwoordig van alles te koop. Allemaal gezellig kleurtjes en een beetje biks. Die biks die is van essentieel belang alleen….al het andere is lekkerder maar niet nodig. Ze gaan dan selecteren en krijgen op den duur een tekort aan voedingsstoffen. Hieraan kan het diertje overlijden. Het beste is dus om een voeding te geven dat alleen bestaat uit 1 geperste brok waar alles inzit wat ze nodig hebben. Wij verkopen voer van Selective Rat. Uit onderzoek is gebleken dat als een rat alleen deze voeding krijgt, zijn levensduur sterk verlengd.
Verder mogen ratten van alles eten als het maar met mate is. Geef ze af en toe wat kattenbrokken voor de eiwitten.
Groente en fruit vinden ze heerlijk. Geef liever geen sla of kool, dat kan namelijk darmproblemen veroorzaken. Sinaasappel en mandarijn is erg zuur voor ze. Haal de groente en fruit die ze niet direct opeten weg. Als het gaat rotten worden ze er ziek van. Met appel voorzichtig zijn; hier kunnen ze dronken van worden.
Ratten eten bij tijd hun eigen ontlasting op. Elk knaagdier doet dit om vitamine B12 binnen te krijgen. Dit is dus geen afwijking.
Deze dieren drinken in verhouding heel veel. Bij voorkeur in een flesje. Bakjes worden vaak vervuild en omgegooid.

Huisvesting

Bij de aanschaf van het verblijf moet je met een aantal dingen rekening houden. Hoeveel tijd heb je om de rat aandacht te geven? Dit is belangrijk voor de grootte van het verblijf. Hoeveel ratten ga je houden? Ratten zijn echte klimmers dus liefst horizontale tralies. Een groot terrarium kan ook maar ventilatie is erg belangrijk dus de bovenkant moet open zijn (met gaas)
De kooi mag absoluut niet op de tocht staan! Ratten krijgen snel een longontsteking. Liefst zijn deze diertjes onder de mensen dus in de woonkamer zou leuk zijn. Niet op de grond omdat dat tocht. Ook niet naast een luidspreker of piano. Ratten horen veel beter dan ons dus dat is erg naar. Ook niet vol bij een raam, in de zomer kunnen ze oververhit raken door de zon.
Als inrichting is het het allerbelangrijkste om als bodembedekking GEEN zaagsel of andere stofhoudende middelen te gebruiken. Ratten zijn namelijk allergisch voor stof. Deze stof zet zich vast in de bronchiën en zorgen voor chronische ademhalingsproblemen. Ratten zijn heel hygiënisch en gebruiken altijd hetzelfde hoekje om te plassen. Dus daar kun je een toiletje maken. Als interieur kun je van alles gebruiken. Wc rollen,krantensnippers,oude kleren kun je gebruiken om nestjes en hangmatten te maken. Verder kun je bijv. touw, een paar stenen of een oude schoen in hangen en zetten. Ratten kunnen overal uren mee spelen.

Voortplanting

Vrouwtjes zijn ongeveer 1x per 5 dagen vruchtbaar. Dat noemen ze ‘flapperig’. Deze periode duurt ongeveer 6 uur. Dat kun je herkennen aan het vrouwtje door over haar rug te krabbelen. Ze zal stokstijf stilstaan en met haar oren gaan ‘flapperen’.
Als je zelf een nestje wil fokken is het het beste om het vrouwtje bij het mannetje te zetten. Hij kent de omgeving al en zal direct aan de slag kunnen.
De dracht van een rat duurt ongeveer 22-24 dagen. Gedurende de dracht is rust erg belangrijk. Het is goed om de aanstaande moeder wat bij te voeren met wat blikvoer van katten.
De laatste dagen van de dracht maakt ze een werpnest. Geboorte gaat meestal zonder problemen. Raak de jongen in het begin nooit aan met de blote handen, moeder stoot ze dan meestal af. Meestal worden er 8 a 10 jongen geboren.
Na een aantal dagen gaan er nesthaartjes groeien, na ong. 2 weken gaan de oogjes open. Ze gaan nu de wereld verkennen. Moeder probeert ze in het begin nog in het nest te houden maar geeft dat al snel op. Ze drinken nog wel lekker bij mama maar gaan vanaf 3 weken al proberen brokjes te eten. Na 4 weken zijn de jongen al redelijk zelfstandig. Na 6 weken mogen ze bij de moeder weg.
LET OP! Houdt papa en mama net na de bevalling al apart want moeder is 24 uur erna alweer vruchtbaar.

Weetjes over ratten

• Ratten zijn er in veel verschillende kleuren; Wit met rode ogen, wit met zwarte ogen, zwart, bruin, champagne, crème, agouti, geelverzilverd, argente en cinnamon.
• Ratten kunnen ook nog verschillende aftekeningen hebben; Japanner, bont, Iers, siamees en husky.
• Het verschil tussen een mannetje en een vrouwtje is niet moeilijk te zien; Bij mannetjes is de ruimte tussen de anus en geslachtsopening een stuk groter dan bij een vrouwtje. Als mannetjes volwassen zijn krijgen ze grote testikels.

Ziekte en gezondheid

Een zieke rat is meestal ook echt erg ziek. De meeste ziektes bij ratten zijn ernstig en verergeren ook heel snel. Wacht dus niet te lang met naar de dierenarts gaan. Liever een keer te veel dan een keer te laat!
De meest voorkomende ziektes bij ratten zijn;

• Spijsverteringsproblemen;
  Diarree: wordt meestal veroorzaakt door verkeerde voeding. Bij deze klachten kun je het diertje het beste gekookte witte rijst geven en het kookvocht af laten koelen en in het drinkflesje doen. Ook goed warm houden met dekens en kruiken. Deze diertjes drogen snel uit!
  Verstopping: Dit komt meestal door te weinig beweging, ernstige overgewicht of verkeerde voeding. Therapie: veel los laten lopen, stukje pruim of perzik geven en evt. in overleg met de dierenarts paraffine toedienen.
  Olifantstanden; knaagdieren en konijnen hebben tanden die altijd doorgroeien. Door het vele knagen slijten ze normaal vanzelf af. Soms gebeurt het dat de tanden van de dieren niet recht tegenover elkaar staan en dus niet op elkaar af kunnen slijten. Dan groeien ze dus door en scheef. Meestal groeien ze in de wang of tong en kunnen ze niet meer eten. Symptomen zijn; kwijlen, niet eten, aan een kant kauwen en sterk vermageren. Ga hiermee naar een dierenarts. Wij kunnen dit verhelpen door de tanden kort af te vijlen. Doordat de tanden altijd doorgroeien komt het probleem wel weer terug. Houdt deze diertjes dus extra goed in de gaten.
• Gebreksziekten;
  Dit ontstaat door het geven van verkeerde/te eenzijdige voeding;
  – Gebrek aan eiwit; slechte vacht, haaruitval, longontsteking, onvruchtbaarheid.
  – Gebrek aan Vitamine A; longontsteking, oogproblemen, groeistoornissen, diarree, algemene infectiegevoeligheid
  – Gebrek aan Vitamine B-complex; haaruitval, gewichtsverlies, trillen, bloedarmoede, infecties, verminderde vruchtbaarheid
  – Gebrek aan Vitamine C; dit kunnen ratten zelf aanmaken dus een tekort krijgen ze niet
  – Gebrek aan Vitamine D; verzwakte beenderen, groeistoornissen,
  – Gebrek aan Vitmaine E; onvruchtbaarheid, spierontsteking, zenuwproblemen, bloedingen, slechte groei van jonge dieren
  – Gebrek aan Vitamine K; neusbloedingen, slechte genezing van wonden
  – Gebrek aan Calcium; verlammingen, botontkalking en het afbreken van tanden
  – Gebrek aan Kalium; gewichtsverlies, hartproblemen en vocht in de buik
  – Gebrek aan Natrium; kan alleen optreden bij ernstige diarree
  – Gebrek aan Magnesium; onrust, prikkelbaarheid, krampen, diarree en haaruitval
  – Gebrek aan IJzer; bloedarmoede, maagdarmstoornissen en onvruchtbaarheid
  – Gebrek aan Jodium; stofwisselingsstoornissen en schildklierafwijkingen
  LET OP! Dit kan dus niet gebeuren als je de ratten van begin af aan goede uitgebalanceerde voeding geeft zoals Selective Rat uit onze praktijk. Deze symptomen hoeven niet direct op te treden, een tekort ontstaat meestal na een wat langere periode.
  Het is niet de bedoeling dat als je geen goede voeding geeft, je het oplost met voedingssupplementen of ineens heel veel groente enz. Dit brengt alleen maar meer schade toe.
• Ademhalingsproblemen;
  Komt meestal door verkeerde huisvesting waardoor verkoudheid of longontsteking ontstaat. Te veel tocht, te weinig ventilatie, slechte hygiëne (door overschot aan ammoniak in de urine), zaagsel en stro als bodembedekking.
  Een rat met klachten als reutelen, niezen, natte ogen moeten zo snel mogelijk behandeld worden met antibiotica.
• Verwondingen;
  Meestal wonden door soortgenoten, als er te veel ratten in een kleine ruimte worden gehouden. Zorg ervoor dat de wonden goed schoon gehouden worden. Echt grote open wonden moeten gehecht worden. Als er een abces ontstaat ga er dan niet zelf mee knoeien maar ga naar de dierenarts. Als je dit verkeerd doet slaat het naar binnen.
• Huidaandoeningen;
  Meestal door parasieten of schimmel, verkeerde voeding, te weinig beweging. Oude mannetjes kunnen kaal worden door een hormoonschommeling. Ratten zijn heel schoon en wassen zichzelf de hele dag door. Dit valt wel snel op als daar iets aan veranderd.
• Tumoren;
  Helaas hoort dit tegenwoordig een beetje bij de rat. Wij, de mens hebben dit in de rat gefokt door ze als proefdier te gebruiken. Het is dan ook het meest voorkomende probleem bij ratten. De tumoren zitten meestal in de lies, oksel en bij vrouwtjes bij de tepels. Ze kunnen goed- en kwaadaardig zijn. Tumoren zijn in een vroeg stadium goed te opereren.
• Parasieten;
  Er zijn inwendige parasieten (wormen) en uitwendige parasieten (mijten,luizen, vlooien en teken). Een rat die goed verzorgd wordt, waar goede hygiëne is en die uit een gezond nest komt, is niet echt vatbaar voor deze dieren. Ratten hebben namelijk een zurige huid en daar houden parasieten niet van. Als de rat al ziek is, wordt hij er wel vatbaar voor. Wormmiddelen en middelen tegen uitwendige parasieten zijn verkrijgbaar bij de dierenarts.

Natuurlijk zijn er nog veel meer ziektes die ratten kunnen krijgen. Twijfelt u aan de gezondheid van uw ratje? Schroom niet en neem contact met ons op. Wij geven u graag advies!

Links

Tot slot een aantal leuke links waar nog veel meer info te vinden is over ratjes: 
www.sokratjes.nl
www.ratten.nl

Veel plezier met uw rat(ten)